نقد و بررسی ذم زرارة بن الاعین در روایات (روایات انحراف اعتقادی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

سطح چهار فقه و اصول جامعه المصطفی

چکیده

در میان اصحاب ائمه( زراره ابن اعین از کسانی است که حجم زیادی از نقل روایات شیعه را به خود اختصاص داده. تعداد روایات ایشان حدود سه هزار حدیث می‎باشد. علاوه برکثرت نقل، در نزد امام صادقm از جایگاه ویژه برخوردار بوده. روایات زیادی که در مدح ایشان وارد شده در شأن کمتر کسی از اصحاب وارد شده. تاجایی که اکثر فقها وثاقت و اعتبار زراره را مسلم دانسته‎اند. در مقابل روایات ذم و حتی لعن ایشان توسط امام صادقm نیز وارد شده. این روایات هم از لحاظ شدت ذم و هم از لحاظ کثرت قابل توجه می‏باشد. فقهایی شیعه در حل تعارض این دو دسته روایات، روایات مدح را مقدم دانسته‏اند و برای توجیه روایات ذم راحلهای مانند تضعیف سند روایات ذم، تقیه‏ای بودن روایات ذم یاحتی جعلی بودن آنها را مطرح نموده‏اند. در میان روایات ذم دسته‏ای مربوط به گرایش کلامی خواصی زراره می‏باشد با اعتقادات شعیه همسویی نداشته و از طرف ائمه( مورد نقد واقع شده. در توجیه این دسته از روایات راحلهای دیگری نیز توسط برخی از محققین مطرح شده. که در این تحقیق مورد نقد و بررسی قرار گرفته. راحل اول عدم فهم درسته اصحاب از مقصود زراره در استطاعت قبل از فعل می‎باشد که شواهدی نیز برای آن اقامه شد. راحل دیگری را برخی نقل کردن که روایات ذم وارده شده، جریان سازی مخالفین زراره برعلیه او بوده و شواهید نیز برای آن اقامه شده. راحل سوم این است که ردهای وارد شده نسبت رای و نظر زراره می‏باشد نه نسبت به شخص زراره.

کلیدواژه‌ها